HISTORIA

Program Leader ma na celu wspomaganie rozwoju obszarów wiejskich. Wyróżniamy dotychczas trzy etapy programu:

• LEADER I (1991-1994) INICJACJE - podejście do rozwiązywania problemów rozwoju wsi punktu widzenia konkretnego obszaru (podejście terytorialne) o charakterze zintegrowanym i włączającym mieszkańców. W tej fazie objęto programem 217 obszarów wiejskich.

• LEADER II (1994-1999) UPOWSZECHNIENIE - program ten skupiał się na szerszym wykorzystaniu wypracowanego podejścia i włączeniu działań innowacyjnych (laboratorium eksperymentalne). Programem tym objęto 1000 obszarów wiejskich.

• LEADER+ (2000-2006) KONSOLIDACJA - program ten konsoliduje osiągnięcia Leadera II między innymi przez wdrażanie tego typu podejścia w skali regionu w krajach członkowskich, wspomaga wdrażanie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich, podejmuje współpracę międzynarodową poprzez stworzenie sieci współpracy PREPARE, co daje możliwość wymiany doświadczeń i realizacji wspólnych projektów zmierzających do rozwoju obszarów wiejskich. Programem tym objęto ponad 900 obszarów wiejskich.

CELE PROGRAMU

Celem Programu jest wsparcie “liderów lokalnych” działających na obszarach wiejskich w podejmowaniu długofalowych działań zmierzających do wdrażania zintegrowanych strategii dla zrównoważonego rozwoju:

• Dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,

• Środowiska gospodarczego, w tym tworzeniu miejsc pracy,

• Poprawy zdolności organizacyjnych społeczności lokalnych.

ZASADY LEADERA

• Podejście terytorialne - planowanie działań opartych na silnych stronach danego obszaru.

• Oddolny charakter działań.

• Innowacyjny, eksperymentalny charakter pracy.

• Zintegrowany sposób myślenia i działania.

• Lokalne zarządzanie środkami.

• Udział sektora publicznego i prywatnego w Lokalnej Grupie Działania.

• Budowanie sieci współpracy w kraju i za granicą.
   

Od wielu lat działania Unii Europejskiej i jej członków koncentrują się na wspieraniu wielofunkcyjnego rolnictwa i wsi. Działania takie mają ułatwić rozwój obszarów wiejskich oraz poprawić jakość życia ludności wiejskiej. Znaczący w tym udział ma inicjatywa LEADER. Została ona uruchomiona w 1991 roku celem zwiększenia potencjału rozwojowego obszarów wiejskich poprzez odwoływanie się do inicjatyw lokalnych, promowanie w dziedzinie lokalnego rozwoju i rozpowszechnianie tej inicjatywy na innych obszarach wiejskich. Program ten zapoczątkował integrację na szczeblu lokalnym rozmaitych problemów, podmiotów i środków (zintegrowane podejście do rozwoju).

Skoncentrowanie się na rozwoju lokalnym zostało osiągnięte dzięki Lokalnym Grupom Działania LGD. W pierwszym okresie wprowadzania Programu utworzono 217 Lokalnych Grup Działania na najsłabiej rozwiniętych obszarach wiejskich. Umożliwiło to utworzenie sieci powiązań, wymianę pomysłów i doświadczeń. W sumie Unia Europejska zainwestowała 417 mln ECU. W roku 1994 LEADER wkroczył w fazę upowszechniania. Działało już prawie 1000 Lokalnych Grup Działania a do Programu włączono współpracę i innowację. Możliwa stała się również wymiana pozytywnych doświadczeń ponad granicami narodowymi.

LEADER+ powstał w 2000 roku jako jedna z czterech inicjatyw finansowanych przez fundusze strukturalne z Unii Europejskiej. Skierowany on jest do wszystkich obszarów wiejskich. Kładzie silny nacisk na partnerstwo i tworzenie sieci powiązań celem wymiany doświadczeń. Program jest finansowany przez Sekcję Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Środki przewidziane na jego realizację w okresie 2000-2006 wynoszą 2020 mln euro.